VÌ SAO NẮP COMPOSITE HAY BỊ GÃY VỠ Ở TẢI TRỌNG 40 TẤN ?

Ngày nay, khi di chuyển trên đường, nhất là những khu vực có nhiều xe container, xe tải hạng nặng thường xuyên lưu thông, chúng ta không hiếm gặp cảnh nắp hố ga composite bị nứt, gãy hoặc vỡ vụn. Trước tình hình đó, có nhiều công ty sản xuất nắp hố ga composite quảng cáo “chịu tải 40 tấn”, nhưng thực tế thì có rất ít công ty làm được điều đó.

Câu hỏi đặt ra lúc này là: nguyên nhân thực sự nằm ở đâu ?

• Do vật liệu composite kém chất lượng ?
• Do cách sử dụng ?
• Do mặt đường kém chất lượng ?
• Do lắp đặt không đúng kỹ thuật ?….

Đặc tính của vật liệu composite và khả năng chịu tải

• Độ bền và độ cứng cao: Composite có thể chịu được tải trọng cao và tác động mạnh nhờ cấu trúc đặc biệt. Các loại composite dùng sợi carbon, sợi thủy tinh có thể cho độ bền kéo lên tới 200Mpa hoặc cao hơn.
• Độ bền kéo và uốn tốt: Cấu trúc sợi gia cường mang lại khả năng chịu lực kéo và uốn rất tốt, giúp sản phẩm không bị biến dạng hoặc nứt vỡ dưới tải trọng nặng.
• Tỷ lệ sức bền trên trọng lượng cao: Composite nhẹ hơn nhiều so với kim loại, bê tông hay gỗ nhưng vẫn đảm bảo độ cứng và khả năng chịu lực, giúp giảm trọng lượng tổng thể của sản phẩm mà không làm giảm đi độ an toàn và khả năng chịu tải.
• Khả năng chịu va đập: Composite có khả năng hấp thụ và phân tán lực tác động, giúp chống lại các tác động gây hư hại, rất hữu ích cho các ứng dụng cần khả năng chống va đập như mũ bảo hiểm.
• Đặc biệt là khả năng chịu tải được thiết kế theo yêu cầu: Bằng cách thay đổi loại sợi, loại nhựa nền và cách bố trí cấu trúc, composite có thể được thiết kế để đáp ứng các yêu cầu chịu tải cụ thể cho nhiều ứng dụng khác nhau. 

Thế nào là “chịu tải 40 tấn” ?

Ở đây, mức “40 tấn” không có nghĩa là nắp có thể chịu trọng lượng 40 tấn trực tiếp đè lên giữa tâm nắp. Thực tế, đây là mức tải trọng thử nghiệm phân bố đều trên bề mặt, có giới hạn an toàn nhất định. Điều này cũng gây hiểu lầm cho rất nhiều người, kể cả những đơn vị thi công lắp đặt nếu không tìm hiểu hay nghiên cứu kỹ.

Do đó, khi xe tải 40 tấn có bánh xe dồn trọng lực tập trung tải trọng, vì thế, trong thực tế, trường hợp này có thể vượt xa 40 tấn khiến nắp nứt hoặc gãy vỡ nhanh chóng. Đó cũng là nguyên nhân chính gây hư hỏng nắp hố ga composite ở những khu vực có nhiều xe container, xe tải hạng nặng thường xuyên lưu thông.

Những nguyên nhân chính khiến nắp composite bị gãy vỡ ở tải trọng 40 tấn

• Vật liệu không đạt chuẩn kỹ thuật: Trên thực tế, có nhiều đơn vị sản xuất vì lợi nhuận, hoặc muốn cắt giảm chi phí sản xuất mà đã giảm tỷ lệ sợi thủy tinh, thay vào đó là nhựa kém chất lượng, ép nguội thay vì ép nóng, khiến nắp không đạt độ kết dính cần thiết. Qua thời gian sử dụng, kèm với thời tiết nắng nóng, làm cho nắp bị giòn, không còn tính đàn hồi, dễ gãy vỡ khi chịu tải trọng lớn khi có xe đi qua.
• Quá trình nghiên cứu chưa chuẩn xác: Nhiều đơn vị thi công không nghiên cứu kỹ cấp tải, vị trí/khu vực và lưu lượng xe lưu thông mà chọn sai cấp tải khi lắp đặt. Hậu quả là cho nắp hố ga composite bị tác động quá mức sẽ nhanh chóng xuống cấp và bị vỡ.
• Lắp đặt không đúng kỹ thuật: Việc thi công đúng kỹ thuật là vô cùng quan trọng, từ khâu sắp xếp khung đỡ sao cho cân bằng, đổ bê tông đều, không để cho khe hở giữa khung và nắp quá lớn, như vậy khi lực tác động sẽ không tập trung vào một điểm, không dẫn đến tình trạng gãy, vỡ nắp.
• Nguyên nhân khách quan môi trường xung quanh và thời gian sử dụng: Trên thực tế, dưới tác động của nhiệt độ cao, tia UV, độ ẩm, hoặc hóa chất (dầu, axit nhẹ trong nước mưa) cũng khiến nhựa nền bị lão hóa, sụt lún,… làm giảm độ bền cơ học của nắp. Từ đó khiến nắp dễ bị hư hỏng hơn.

Để tránh những nguyên nhân trên, các nhà sản xuất có thể chọn sản phẩm đạt chuẩn EN 124 – D400 thực thụ, ưu tiên thiết kế có gia cường thép hoặc khung carbon, lắp đặt đúng quy trình đồng thời bảo trì, bảo dưỡng định kỳ để kịp sửa chữa/thay mới khi cần thiết. Đồng thời, nên tuyển chọn hoặc tập huấn các kiến thức cần thiết (nếu cần) cho đội ngũ quản lý, đội trực tiếp thi công, lắp đặt.

Sự cố nắp composite gãy vỡ không chỉ gây thiệt hại vật chất mà còn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn nghiêm trọng, liên quan đến tính mạng con người. Vì vậy, cần phải hiểu rõ – đúng tính chất và các kỹ thuật lắp đặt, thi công đúng kỹ thuật để công trình vận hành an toàn, bền vững.