LỖI THƯỜNG GẶP KHI ĐỌC BẢN VẼ NẮP HỐ GA VÀ LƯỚI CHẮN RÁC: SAI MỘT LY, ĐI MỘT DẶM

Trong ngành sản xuất và lắp đặt nắp hố ga – lưới chắn rác, bản vẽ kỹ thuật là “kim chỉ nam” quyết định độ chính xác và an toàn của cả công trình. Chỉ cần đọc sai vài thông số nhỏ như kích thước, tải trọng hay vật liệu… sản phẩm khi ra thực tế có thể không khớp hố bê tông, lắp đặt sai quy cách hoặc thậm chí gây nguy cơ mất an toàn. Sau đây là chia sẻ những lỗi phổ biến nhất khi đọc bản vẽ nắp hố ga và lưới chắn rác – những “cái bẫy” mà ngay cả người có kinh nghiệm cũng dễ mắc phải.

Hiểu Sai Kích Thước – Lỗi Chiếm Đến 60% Khi Sản Xuất & Lắp Đặt

1.1. Nhầm lẫn giữa kích thước lọt lòng và kích thước phủ bì

Đây là lỗi phổ biến nhất, đặc biệt khi tiếp nhận bản vẽ từ nhiều nguồn khác nhau.

• Kích thước lọt lòng (Clear Opening) là phần ô trống hữu ích của nắp, theo EN 124:2015 bắt buộc lấy kích thước này làm chuẩn phân loại.

• Kích thước phủ bì là tổng kích thước khung bên ngoài.

Ví dụ điển hình:
Bản vẽ yêu cầu nắp Ø600 (lọt lòng), nhưng người đọc hiểu nhầm thành Ø600 phủ bì → sản xuất sai kích thước thực tế, nắp không vừa hố bê tông.

Trong sản xuất nắp hố ga và lưới chắn rác, hơn 60% sai sót kích thước đến từ sự nhầm lẫn hai khái niệm này (số liệu khảo sát nội bộ ngành theo hướng dẫn EN 124).

1.2. Không chú ý dung sai kỹ thuật theo tiêu chuẩn

Các tiêu chuẩn như:

• TCVN 10333-2:2014 (Yêu cầu kỹ thuật nắp hố ga)

• EN 124:2015 (Nắp hố ga & song chắn rác chịu tải phân loại A–F)

đều cho phép dung sai ±2% hoặc ±2 mm tùy từng hạng mục.

Tuy nhiên, nhiều người đọc bản vẽ bỏ qua dung sai → dẫn tới:

• Kiểm tra sai kết quả sản phẩm

• Kết luận sai về lỗi sản xuất

• Yêu cầu chỉnh sửa không cần thiết

Đọc Sai Tải Trọng – Nguyên Nhân Khiến Công Trình Không Đạt Chuẩn

2.1. Không hiểu rõ bảng phân loại tải trọng EN 124:2015

Rất nhiều bản vẽ chỉ ghi “nắp chịu tải D400” nhưng người đọc không biết D400 nghĩa là:

• Chịu tải dự kiến 400 kN

• Dùng cho đường phố, khu vực có xe tải nặng

• Không áp dụng cho khu vực xe container siêu trọng

Các mức tải trọng theo EN 124:2015:

• A15: 15 kN – Vỉa hè, khu vực người đi bộ

• B125: 125 kN – Bãi đỗ xe nhỏ

• C250: 250 kN – Gần rìa đường

• D400: 400 kN – Đường phố

• E600: 600 kN – Cảng, kho bãi

• F900: 900 kN – Sân bay

Sai tải trọng → mất an toàn → nguy cơ nứt vỡ.
Nhiều công trình thực tế bị nứt nắp chỉ sau vài tháng vì chọn nhầm từ B125 sang C250 hoặc D400.

2.2. Không đọc rõ vị trí lắp đặt trong bản vẽ

Tải trọng không chỉ phụ thuộc tiêu chuẩn, mà còn phụ thuộc vị trí sử dụng ghi trên bản vẽ:

• Giữa đường – tải thực cao

• Lề đường – tải trung bình

• Khu dân cư – tải nhẹ

Bỏ qua chi tiết này là một trong các nguyên nhân khiến lưới chắn rác bị cong, võng do không phù hợp tải xe thực tế.

3. Bỏ Qua Yêu Cầu Vật Liệu – Lỗi Dẫn Tới Chọn Sai Sản Phẩm

3.1. Hiểu sai ký hiệu vật liệu trong bản vẽ

Một số ký hiệu phổ biến:

• GG20, GG25 – gang xám (TCVN 1659:2007)

• GJS500-7, GJS400-15 – gang cầu (TCVN 1659:2007 – ISO 1083)

• FRP Composite (Fiberglass Reinforced Plastic) – vật liệu composite sợi thủy tinh

• HDPE – nhựa polyethylene chịu nhiệt cao

• Thép CT3, SS400 – thép kết cấu

Nhiều người đọc bản vẽ không phân biệt gang xám và gang cầu, dẫn đến đặt nhầm sản phẩm:

• Gang xám: giòn, chịu lực kém hơn

• Gang cầu: độ bền cao hơn 30–40% (theo ISO 1083)

Hệ quả: nắp bị nứt khi chịu tải nặng.

3.2. Không hiểu yêu cầu vật liệu theo tiêu chuẩn

TCVN 10333-3:2014 quy định:

• Nắp hố ga & song chắn rác gang phải thử nghiệm uốn – va đập – độ cứng

• Composite phải kiểm tra: độ hút nước (%), độ bền kéo, khả năng chịu UV

Nhiều bản vẽ có ghi rõ “Composite chịu UV – resin ISO/NPG”, nhưng người đọc không chú ý → chọn nhầm loại rẻ hơn → sản phẩm bị bạc màu, giòn hóa sau vài tháng.

4. Đọc Nhầm Ký Hiệu Bản Vẽ 

4.1. Nhầm hướng mở nắp (Open Direction)

Nhiều bản vẽ có ký hiệu mũi tên chỉ hướng mở.
Nếu đọc sai → lắp đặt lệch → nắp không khớp gờ → kêu lọc cọc mỗi khi xe chạy qua.

4.2. Hiểu sai ký hiệu mặt cắt (Section A–A, B–B)

Một lỗi khác là chỉ nhìn hình chiếu đứng, bỏ qua mặt cắt.
Trong khi đó:

• Gân chịu lực

• Độ dày thành

• Cấu tạo lỗ thoát nước

• Chiều sâu lòng nắp

đều nằm ở hình cắt.

Sai hình cắt → sản xuất sai cấu tạo → giảm 10–20% khả năng chịu tải.

4.3. Không đọc chú thích kỹ thuật (General Notes)

Trong bản vẽ, chú thích thường ghi:

• Yêu cầu mác vật liệu

• Quy trình sơn phủ epoxy

• Dung sai

• Yêu cầu thử tải

• Quy định kiểm tra bề mặt

Nhưng phần này lại hay bị… bỏ qua.

Hậu quả là:

• Sản phẩm không đạt chuẩn kiểm định

• Tốn chi phí chỉnh sửa – sản xuất lại

5. Sai Khi Đọc Tỷ Lệ Bản Vẽ – Lỗi Dẫn Đến Sản Xuất Sai Form

5.1. Tỷ lệ (Scale) không được chú ý

Không ít kỹ thuật viên đọc bản vẽ A3, phóng ra A1 hoặc ngược lại, nhưng lại ước lượng kích thước bằng mắt, dù trên bản vẽ ghi rõ:

• Scale 1:2

• Scale 1:5

• Scale 1:10

Việc “đo bằng mắt” hoặc đo trực tiếp trên bản in dễ dẫn tới sai số và sản phẩm làm ra sai lệch form khung – nắp.

5.2. Bản vẽ scan – PDF bị méo không được kiểm tra

Nhiều hồ sơ thiết kế gửi qua email bị:

• Lệch tỷ lệ

• Méo hình

• Mờ kích thước

Nhưng người đọc không kiểm tra → dẫn đến sai ngay từ bước đầu.

6. Không Làm Rõ Các Tiêu Chuẩn Trong Bản Vẽ

Một số bản vẽ chỉ ghi:

• “Nắp theo tiêu chuẩn EN 124”

• “Sản phẩm theo TCVN”

Nhưng không chỉ rõ phiên bản năm nào.

Lưu ý:

• EN 124:1994 và EN 124:2015 hoàn toàn khác nhau về cách phân loại sản phẩm và yêu cầu thử nghiệm.

• Dùng sai tiêu chuẩn → sản phẩm bị đánh giá sai → không nghiệm thu được.

Đọc bản vẽ nắp hố ga và lưới chắn rác tưởng đơn giản nhưng lại chứa rất nhiều “bẫy” kỹ thuật. Một lỗi nhỏ khi hiểu sai kích thước, vật liệu hay tải trọng đều có thể dẫn đến sản xuất sai, lắp đặt không khớp, làm cho tăng chi phí lắp đặt, sửa chữa, hoặc thậm chí gây ra nhiều tai nạn, nguy hiểm cho người tham gia giao thông.

Để có thể tránh được tình trạng “sai một ly, đi một dặm” – đảm bảo sản phẩm đạt chuẩn, an toàn và bền bỉ theo đúng thiết kế ban đầu, bạn cần nắm chắc các nhóm lỗi trên và tuân thủ đúng quy trình đọc bản vẽ